Blog #06|'25 - Waarom het Enneagram onmisbaar is in organisaties
Samenwerken is de motor achter menselijke vooruitgang en duurzaam organisatieresultaat. Door de eeuwen heen hebben mensen ervaren dat verbinding en samenwerking de sleutel zijn tot overleven én bloei. In moderne organisaties is dit niet anders.
Effectieve samenwerking vraagt om een gedeeld begrip op cruciale terreinen zoals communicatie, besluitvorming, teamdynamiek, leiderschap en het managen van belangen. Zeker wanneer er druk op de ketel staat — door deadlines, klantvragen, projectspanningen of schaarste in tijd en middelen — wordt duidelijk hoe belangrijk het is dat mensen elkaar écht begrijpen.
Het Enneagram helpt teams en leiders om in die complexiteit de verbinding te behouden. Het maakt zichtbaar waar we van nature op aanhaken of juist botsen. En het reikt een taal aan die helpt om jezelf én de ander beter te begrijpen.
Op de thema’s hieronder laten we zien hoe het Enneagram concrete handvatten geeft om met meer bewustzijn, effectiviteit en onderlinge afstemming samen te werken.
Communicatie: meer dan woorden
In organisaties draait communicatie zelden om wat er gezegd wordt — maar veel meer om hoe het gezegd wordt. Non-verbale signalen, toon, timing, context en de innerlijke staat van zowel zender als ontvanger bepalen hoe een boodschap landt. Eén simpele zin, zoals: "Ik ben oké", kan tientallen betekenissen hebben, afhankelijk van wie het zegt, hoe het klinkt en wat er eigenlijk niet gezegd wordt.
Het Enneagram helpt om deze onderstroom van communicatie te begrijpen. Ieder type heeft zijn eigen manier van uitdrukken, beïnvloeden en verbinden — vaak ingegeven door diepere drijfveren en behoeften.
Neem bijvoorbeeld Enneagramtype 8, de krachtige leider. Als een type 8 zegt: “Ik ben oké” terwijl er duidelijk spanning voelbaar is, kan dat verschillende dingen betekenen:
Zelfstandigheid: "Ik red me wel, ik hoef geen hulp."
Bescherming: "Laat me even, ik houd de controle graag zelf."
Vastberadenheid: "Dit is pittig, maar ik blijf staan."
Kwetsbaarheid vermijden: "Ik laat je niet zien hoe lastig dit eigenlijk is."
De directe stijl van een type 8 — open, duidelijk, actiegericht — kan krachtig zijn, maar ook confronterend overkomen als je het niet begrijpt. Zo heeft ieder type zijn eigen unieke toon en gevoeligheden.
Het Enneagram biedt leiders, teams en organisaties een krachtige taal om deze verschillen te herkennen én te benutten. Zo ontstaat communicatie die niet alleen helder is, maar ook verbindend.
In het volgende thema zoomen we in op een ander belangrijk terrein waarop de negen Enneagramtypes elk hun eigen kracht en valkuilen hebben...
Teamwerk: bouwen op verschillen
Iedereen werkt in teams. Vaak zelfs in meerdere tegelijk. Juist daarom is het zo belangrijk dat teamleden elkaars stijl van denken, werken en reageren begrijpen. Sociale intelligentie maakt het verschil tussen samenwerken vanuit beleefdheid — of echt samenwerken vanuit verbinding, vertrouwen en wederzijds begrip.
Een team is geen statische groep mensen, maar een levend systeem. Teams hebben doelen, onderlinge afhankelijkheden, impliciete normen en ongeschreven regels. Ze ontwikkelen zich in fases, krijgen een eigen cultuur, en veranderen continu. En in al die dynamiek ligt de sleutel tot krachtig teamwork: wederzijds begrip en inzicht in de kwaliteiten en drijfveren van je teamleden.
Het Enneagram helpt om die sleutel te vinden. Met de typetest krijg je snel zicht op wie er aan boord is — en wat ieder teamlid meebrengt. Ieder type heeft een natuurlijke ‘sweet spot’ in teams. Neem bijvoorbeeld type 9: de Vredestichter.
Een type 9 is van grote waarde in situaties zoals:
Conflictbemiddeling
Type 9 overziet spanningen zonder zich te verliezen in één perspectief. Ze helpen om verbinding te herstellen en zorgen dat iedereen gehoord wordt.
Teamcohesie creëren
Door hun empathie en rustige aanwezigheid brengen ze harmonie en vertrouwen. Ze zijn verbinders pur sang.
Stress verlagen
Type 9 brengt rust. Ze helpen het tempo te vertragen en creëren mentale ruimte, bijvoorbeeld bij deadlines of crisissituaties.
Communicatie verbeteren
Ze luisteren écht. Hun vermogen om spanningen te verzachten en gesprekken open te houden helpt teams om eerlijk en constructief te blijven communiceren.
Hoe waardevol is het om zo’n kracht in je team te hebben? Het Enneagram helpt om dat talent wakker te maken — niet alleen bij type 9, maar bij ieder van de negen typen.
In het volgende thema duiken we in een ander gebied waar de kracht van het Enneagram zichtbaar wordt...
Beïnvloeden: aansluiten bij wat de ander drijft
Of je nu ideeën verkoopt, draagvlak zoekt, plannen presenteert of klanten overtuigt — invloed uitoefenen is een essentieel onderdeel van samenwerken. En dat geldt niet alleen voor salesprofessionals. Ook managers, consultants, adviseurs en backoffice-medewerkers beïnvloeden dagelijks, vaak zonder dat ze het zo noemen.
Het Enneagram biedt hierbij een enorme meerwaarde. Het helpt je te begrijpen wat de ander beweegt — en dus ook hoe je jouw aanpak afstemt op hun behoeften, zorgen en innerlijke drijfveren. Het laat zien dat niet iedereen op dezelfde boodschap aanslaat, en dat effectief beïnvloeden begint bij echt begrijpen wie je voor je hebt.
Neem bijvoorbeeld Enneagramtype 1, de perfectionist. Dit type wil het graag goed doen — volgens hoge morele standaarden, innerlijke overtuigingen en een diep gevoel voor rechtvaardigheid. Als je hen effectief wilt ondersteunen of overtuigen, is het essentieel dat je weet wat er onder water meespeelt:
Acceptatie van imperfectie
Type 1 streeft naar perfectie, maar ervaart frustratie als dit niet lukt. Help hen om mildheid en realisme te ontwikkelen, zonder hun waarden te verloochenen.Leren loslaten
Controle houden voelt veilig, maar belemmert soms groei. Door samen duidelijke afspraken te maken, wordt delegeren werkbaar — zonder dat hun gevoel voor kwaliteit in gevaar komt.Omgaan met zelfkritiek
Hun innerlijke criticus is vaak genadeloos. Nodig hen uit om successen bewust te waarderen en fouten te zien als kansen om te leren, niet als bewijs van falen.Stress signaleren
Bij onrecht of chaos kan type 1 onder hoge spanning komen te staan. Leer hen herkennen wanneer ze over hun grens gaan en geef tools om die stress te reguleren.
Wanneer je op deze manier afstemt op een type 1, komt hun volle potentieel naar voren: verantwoordelijk leiderschap, zorgvuldigheid, kritische scherpte, en het vermogen om systemen en processen naar een hoger niveau te tillen.
We hebben meer dan eens meegemaakt hoe een type 1 – met dit inzicht – uit de knoop kwam, en zijn of haar natuurlijke kracht hervond. Dat is de essentie van beïnvloeden met het Enneagram: aansluiten bij wat de ander nodig heeft om in beweging te komen.
In het volgende thema laten we zien hoe de negen types omgaan met... (bijvoorbeeld verandering, conflict, strategische keuzes, enz.).